RIHDIL LAMTLUANG

Share:
2012, May thla khan Govt. Serchhip College-a ka kal ve laiin Rih Dil en in kan kal tawh a, Serchhip MZP huaihawt a ni nghe nghe. Chumi tum chuan kan han kal ve tawp hi a ni a, a nawm phei zawng a nuam viau a, kan hlim tlang hle bawk tho na in ziaka han chhinchhiah kha ka nei lol hrim hrim a, a kim lo riau in ka hria a. Tin, 2010, October thla khan Tamdilah ‘Study Tour’ neiin Govt. Serchhip College, Science Student te chuan hun kan hmang leh a. Hemi tum hian zan khawthim hnuaiah dil kama Uchang te chu vaiin kan buai hle. Kei hi ka vanduai ka ti dawn nge ni ang, Govt. Serchhip College-ah hian kum ka tluan thei lova, ‘Nerve’ natna avangin 3rd Semester ka zawm thei lo a ni. Tin, Semester anga a kal hma, Year anga a kal laiin B.Sc hi ka zawm tawh a, 2010 a ni a. Hemi kuma ka chawlh avang hian a kum leh 2011-a zawm tha leh ka ni na a, sawi tawh angin ‘Nerve’ natna avangin ka chawlhsan leh a, khumbetin kum khat dawn chu ka mu a ni. Tlai khawhnu, 2015 kumah Govt. Saiha College ka zawm tha leh chauh a ni.
Govt. Saiha College-a ka kal lai hian Rih Dil kalna hun remchang ka tawng leh hlauh a, ka lawm em em a ni. Kan Professor Dr. Chawngkhuma Chawngthu leh Lecturer, Lalzawmliana te kaihhruaina hnuaiah, zirlai 20 chuangin Dt.7-12, Feb. 2017 chhungin Govt Saiha College zirlaite chuan ‘Educational Tour’ hlimawm leh chhinchhiahtlak zet mai kan hmang a, kan hlawkpuiin zirna kawngah min pui nasa em em a ni. Kan zin velnaa min phurtu Motor hi Colney Bus – MZ-01N2464 a ni a, a khalhtu hi Ricky-a niin zuanzang leh fel tak mai a ni. He tour-ah hian Fresher an tel lova, 4th leh 6th Semester zirlaite kan ni hlawm. He Programme tum ber chu, Mizo pipu sulhnu leh hmun hmingthang tak tak te a tak ngeia hmuh a, a hmun ngeia tlawh a ni a. Chung chuan zirlaite tan an zirna kawngah puitu tha tak a nih beiseina a ni.

February 7, 2017 (Teusday) zing dar 6:00 ah New Siaha atangin kan chhuak a, zirlai thenkhat leh Sir Zawma ten College veng, pump bulah min lo hmuak a, thawmhnaw leh mutbu ilo te kan hlan fel hnuah kan kal leh a, a piah lawkah zirlai lo lawn an awm a. Meisatla vengah pawh zirlai thenkhat min lo changtu an awm leh a, reilote chawlin hming ziah felna kan nei lawk a. Chumi hnu chuan ding tawh lovin tawngtaina hmun thleng kan tlan a, Sir Chawngkhuma’n tawngtaina hun a hmang a, zunram thiarin kan chawl hlek a, kan chhuak leh ta luai luai a. Kawlchaw kan thlenin thingpui dawrah kan inhnawhpuar a, zirlai pakhat a lo lawn ve leh bawk a. Tawipuiah tukthuan kan ei a, zirlai thenkhat chuan Hotel-ah man chawiin an ei a, a thente chuan chawfun kan pai bawk a. Hlim takin zinkawng kan zawh zel a, harsatnain min tlak lem lova, kan tluang khawp mai.

Rih Dil lamtluang kan zawhna kawnga hmun pawimawh leh sulhnu chhinchhiahtlak tak tak te chu a hmatiamin Sir Chawngkhuma’n min kawhhmuhin a hrilhfiah zel a, a pa len angin a luhruh pawh a ring tha a, a fiah thei thin khawp. Tin, pa thil hria leh chhinchhiah peih mi tak niin ka hria. Lirthei chungah darkar engemaw zah kan chuan hnuin zan dar 9:00 velah East Lungdar khua kan thleng a, YMA runah kan innghat a, zanriah min lo buatsaih sak vek bawk a, a hahdamthlak hle. Dar 10:00 hnulamah zanriah kan kil thei chauh va, mutna kan siam a, kan insilfai hnuah a then an mu nghal a, a thente erawhin tualah mei chhemin kan thu khawmuang a. Meilum kan ai pui, East Lungdar khawpa hnenah chuan, “In khua hi a nuam khawp mai a, khual thuthang ka lo hriat danah, tlang nuam tak, khawthlir leh len vel nuam em em mai, ‘Ngei Ngei Tlang’ in nei niin ka lo hria a. Khua han chuan a chakawm hle mai” tiin, titi phungleng ka sawi a. Ani chuan ‘Ngei Ngei Tlang’ ti’a a khawmiten an sawi ve loh thu te, tlawh ve ngei tura min duhsak thu leh, a awmna hmun te min hrilh bawk a.
A tuk, Feb.8, 17 (Wednesday)  kan tho chhuak chuan East Lungdar khaw nuam leh fai em em chu chiang takin kan hmu thei a, an sawi tlang nuam tak chu tlawh turin kan thawkchhuak nghal a. Khawchungah alo awm a, a nuam hle a, kan hlim tlang hle bawk a. Kan rem hriat ang anga insiamrem velin thla te kan la mawlh mawlh a, zing boruak thiang kek kawk chu, chu tlang thengthaw nuam takah chuan kan han hip tak vawng vawng a, khawthlir a nuam em em a, lunglen a tho thei hial dawn mai zuk nia!

East Lungdar
Tlang/mual a chawr lek luk a, sang lutuk lo leh bir lutuk lovin a pawng thleh thluah a, phul a to tlim hmar bawk a. Kan kal hunlai hian phul alo ro tawh a, a mual a mualin a buang thur mai a ni.

East Lungdar

East Lungdar

East Lungdar

East Lungdar

East Lungdar
East Lungdar
Tukthuan kan ei hnuah Farkawn ban tumin kan chhuak leh a. Lungdar atanga km 5 vel, Biate khaw lam kawng bulah chuan ‘Lung Vando’ a lo ding a. Hei hi lung mum pel pul, Ft 7 ½ (sarih leh a chanve) – a sang a ni. A bulah hian a bung nimai awma mawi lung a awm bawk. A laia hawlh tlangin feet khat leh inches sawm a ni. He ‘Lung Vando’ phun a nih dan, ‘Serchhip District chhunga Pipu sulhnu leh hmun hmingthangte’ tih lehkhabu, Serchhip District Academy of Letters, 2009, buatsaiha a lan dan chu, hetiangin;
 ‘Pu Chawngkunga Ex-Minister chuan British leh Burma indo lai vel Second Burmese War 1824-1826 tawpah khan British hi chak zawkin Treaty of Yandaboo 1826-ah (inremna) an ziak a. Chumi ang chuan ramri lung an phun ta a. Chuta an lungphun chu niin an sawi. Hemi chungchangah hian Lungdar pitar thil hre ber, Pi Chhunhnuaii kum 1986-a thi ta khan ti hian a sawi bawk, “Kan naupan laia ka piin mi hrilh dan chuan Lungvando phun tute chu Kawlho (Burmese) an ni a. Sai tam tak an hruai a. Heng lung te hi sai chu an hnuhtir thin…” a ti.’

Lungvando
Biate khua kan han luha rilrua lo lang hmasa ber chu ‘Thingpui Huan’ a ni a. Biate khua hian an Lal Kairuma fapa tlangchang, Thangchuanga hmalakna in kum 1918 bawr chho atang khan thingpui chin an lo buaipui tan tawh a ni, an ti. Kum 1935 khan mi tam zawkin thingpui an chin theihna turin Biate khaw hnuai dai ‘Halzawl Mual’ an tih chu theh a ni a, kum 1943 ah ‘Tuilut Mual’ an tih chu an theh belh leh a ni. Kum 1995 atangin sorkar hmalakna hnuaiah phuisui zawka kalpui a ni chho ta a ni. Biate khawdaia ‘Thingpui Huan’ chu hmuhnawm tham a tling a, kan thlir dauh dauh hlawm mai a ni. Tin, Biate khua hi faina kawngah khaw entawntlak tak an ni a. An khawlai a fai em em a, bawlhhlawh hmuh tur a awm lo tih theih a ni a. Hmawmsawm kawr tuala let mai mai hmuh tur awm lova, kuhva eina ilo leh chil chhahna bal kai a awm lo tih theih a ni bawk. Vantlang inthiarna hmun te chu a thinghlim em em a, damdawi bur ruak leh zial bung let hmuh tur a awm lo a ni.

Farkawn pana zinkawng kan zawh hian, Khawbung leh Dungtlangah kan chawl a. Khawbung hi chhun lai tak dar 12:00  bawr velah kan lut a, ‘Mizo Hlakungpui Mual’ kan en a, a ropui takzet a ni. ‘Hla Kungpui Mual’ hi Khawbung bula Mizo hlaphuah thiam ropuite puala lungphun a ni.


He hmunah hian Mizo hlaphuah thiam leh thu ziak thiam mual liam tawh mi eng emaw zat hriatrengna lungphun a ni a. A hmunhma a nuamin a fai tha hle a, lungphun tinah chuan thu leh hla lama thangchhuahte hlimthla chu nemkai a ni a. An chanchin tawi a inziak vek bawk a. Hla Kungpui Mualah hian lungphun 36 a ding a ni. Mual dung zuiin kawng zau tak a kal a, a sir tuakah Lung te chu phun tlar an ni a, veihvahna kawng hi ft. 6 dawna zau a ni ang.





A tawpah chuan lungphun lian zet, hmai thum nei hi a lai takah a ding lurh a. A hmai pakhatah chuan hetiangin a inziak a;

Hla Kungpui Muala lungphun hmaithum nei chu

KHAWBUNG
Din tan kum 1903

Mi nuntlang, Sakhaw rawngbawltu,
Hla phuah thiam, Thu ziakmi
Kut themthiam leh Zir mite hringtu,
Vul reng rawh se.

Tiin, a phun kum, ni leh thla; Ni 7 April, 1986 a inziak a. A phuntu, Khawbung YMA (Din kum 1946) leh a khawchhuakte, tiin a hnuaiah a inziak bawk a ni.

A hmai pang dang pahnihah te chuan, Khawbung khawchhuak hla phuah thiam pahnih, Patea (1894 – 1950) leh Damhauhva (1909 – 1972) te hlimthla nemkai a ni a. Patea hian hla 55 a phuah a, Damhauhva hian hla 51 a phuah a ni.

Hla Kungpui Mual han luha dinglam sirah chuan ‘Hlakungpuimual Robawm’ a awm a. Hei hi Concrete Building chhawnga sak a ni. A luhka chungah chuan hawrawpuiin ‘HLAKUNGPUIMUAL ROBAWM’ tih inziak a awm a. A chhungah chuan hla kungpui muala sengluhte chanchin leh an bungraw hluite an dah a. An thlalak te chu mawi takin an tar hlawm a, ‘Gallery’ ropui tak a ni. A chhawng hnuaiah chuan hmanlai mizote bungrua leh hmanraw hluite dahkhawm a ni a. Awmze nei taka rem an ni a, hmuhnawm tham zet a ni.







Thla te kan han la zova, Dungtlang lam panin kan tlan leh ta a.

Tlai lam dar 2:30 velah ‘Lianchhiari Lunglentlang’ kan thleng a. Dungtlang lal fanu Lianchhiari’n lungleng taka Chawngfianga te khua a thlirna thin tlang chu Dungtlang khaw chungah alo awm a. Lianchhiari Lunglentlang hi tlangchhip thlen hma deuh hleka lung tohlawt awm a ni. Chumi hmun tak thlen hma chuan Lianchhiari thlan a lo awm a, hetiangin thuziak a intar a.

DUNGTLANG 7000 LAL FANU HMELTHA HMINGTHANG LEH HLA PHUAHTHIAM LIANCHHIARI THLAN.

VUI NI:_._.2014
VUI TU: DUNGTLANG MIPUI

(Vui ni hi a thuziah a reh tawh vangin ka dah awl ta mai a ni.)

Lianchhiari Lunglentlang atang chuan khua kan thlir vel a, a sang tha hle mai a, kei phei chu ka khur titih hial a. Lianchhiari thutna thin, Lung tohlawt tak chu a hmawr a bung then tawh a, a uiawm takzet a ni. Thlalak bawk chu kan hna pui ber a ni leh a, thla la chuan kan buai leh ta mup mup mai a ni. Hetih lai hian Lianchhiari Lunglentlanga reilote chhung han thut mai pawh chuan eng emaw ti tak hian lunglen a thova, ngaih bik sawi tur hre si lovin khua a har titih mai a ni. Tin, ‘Lianchhiari Lunglentlang’ bulthutah hian Zo Khaw hlui a awm a. Hmanlai in leh Zawlbuk a ding a. Zawlbuka ‘Bawhbel’ ah chuan keipawh ka bawk liam nasa mai a, a tliang tha a, a nal tha bawk a, a nuam dangdai hle a ni.

Lianchhiari Lunglentlang
Lianchhiari Lunglentlang atanga hlaloteah chuan ‘Thangchhuah Mual’ a awm bawk a. He ‘Thanchhuah Mual’ ah hian Mizote zinga mi hmingtha; ‘Politics,’ ‘Zirna,’ emaw ‘Literature’ lamah pawh, chu’ng mite chawimawina lungphun chu a ni a. Tin, Mizote zinga a hmasa ber te chawimawina lungphun pawh a ni tho a ni. Lungphun hi 50 chuang a awm a, Pu Lal Thanhawla CM, Mizoram chawimawina lungphun pawh a awm a, he muala chawimawite zinga dam lai awm chhun a ni.

Thangchhuah Muala lungphunte


Lungphunte hi awmze nei taka rem an ni a, ft. 3 dawna sang an ni ang. Chawimawina Lungphun ni lo pahnih a hmalamah a awm a. A dinglam zawkah chuan hetiangin a inziak a;

THANGCHHUAH MUAL A
MIZO MI ROPUI
THANGCHHUAH TE
CHAWIMAWINA LUNG HI
MIZORAM LEH HNAM RO
ATAN DUNGTLANG
MIPUIIN KAN PHUN A NI.

PHUN NI: 9.4.1997

Tin, veilam ami zawkah chuan hetiangin a inziak a;

THANGCHHUAH MUAL
(MIZO MI ROPUITE)
CHAWIMAWINA LUNGPHUN

Hawngtu
Pu Lal Thanhawla CM
Mizoram

Hawn ni: 9.4.1997


Tichuan, Dungtlang lal fanu hmeltha Lianchhiari lunglenna tlang chu hnuchhawnin lirthei chungah kan chuang leh a, zinkawng hlimawm tak kan zawh chhunzawm leh ta a. Farkawn khaw lam panin kan tlan leh ta ngar ngar a ni.


Samthang khua kan lut a, he khua hi Ex CM, Mizoram, Pu Zoramthanga pianna hmun a ni a. Farkawn khua tak kan luh hma hian ‘Fiara Tui’ leh ‘Thasiama Se No Neihna’ hmun enin hun kan hmang bawk a. Thasiama se no neihna hi tlangbawk sang tak, khawkrawk tak leh mihring tan pawh kal harsa khawp a ni a, Vaphai khawdaia awm a ni. He tlangbawk chhhipah hian Thasiama sial (Mithun) chuan no a nei a, sial chu sawi loh mihring tan pawha kal harsa tak a ni. Thawnthua a lan dan chuan hetianga mihring pawh kal theih mang lohna hmuna sialin no a han neih theihna chhan chu Thasiama hi Lasi (Fairy) nula Chawngtinleri’n seno tam tak nei turin mal a sawm a, chuvang chuan he sial pawh hi Chawngtinlerhi hruai a ni an ti. Thasiama sialin no a han neihna hmunah chuan kan lawn a, a kawng chu a te in a bir chho em em a, ke chheh sual palha lumna thui tak tur a ni. A chung zawl a dung thui angreng a, a zau vak lo thung. Khawthlir a nuam tham em em a, tlang leh mual inkhawh zui maite chu thui tak leh tam tham tak hmuh theih a ni a. Tan Tlang te pawh a hmuh theih a ni. 

Thasiama Seno Neihna  hmun


Zanah Farkawn khuaah chuan kan tum a, Sikulah kan innghat a, Farkawn khaw YMA ten zanriah min lo buatsaih sak leh a, khualtha ang maiin min lo lawm a, a nuam hle a ni. Min lo hmuaktute eirawngbawlna hmunah meilum aiin kan thianho kan kal a, tleirawl hmeltha tak tak an lo awm a. An lo lai angreng khawp a. Thuk mei hnungpuaka kan awm laiin an hruaitute an lo kal a, remchang lain an khaw hming put chhan kan zawt a. An ni chuan, Far thing an ngah vanga an khawhmingkoha hmang an nih thu min hrilh a. Tin, pipute hunlai, Lal lal lai hunah khan an khaw lal chuan, “Kan khuaa far thing suat zo vek thei hnenah ka fanu ka phal e,” tiin alo sawi hial a ni awm e.



February 9, 2017 (Thursdsay) Zing ni lo chhuak leh chuan kan hmabak la awm chu min rawn hrilh ni awma mawiin Farkawn khaw tlangkarah chuan alo herchhuak a. Kan tho sang sang a, thingpui te kan in hnuin Farkawn khuaa pipute sulhnu hmun pawimawh tak tak te chu fang turin kan chhuak a. Farkawn khua hi ‘Mizo Historical Village’ ti’a hriat leh sawi a ni thin a. Kan pi leh pute sulhnu ropui leh dangdai, langsar tak tak te leh pawimawh tak tak te chu he khuaah hian hmuh tur a tam em em a. Kan hun neihin a zir loh avang erawhin kan tlawh kim vek seng lova, a pawimawh zual erawh kan hmaih loh thung. An khaw pa rawn, kum 80 mi, hmanlai pawl 6 pass ngat (A hming ka chhinchhiah hman lova) chuan min hruai a, kan hmunhma tlawh chu a sawifiah zel bawk a. Farkawn khua atanga km 1 zet kan kal hnuin far thing thelh sungna hmun kan thleng hlawl a. Gate lianpui, thinga siam hi a lo awm a, kan hawng a, kan chhuk leh det a, Chhura chi rawt lung hi a lo ding ruau mai a. Thira hung a ni a, a chung siam a ni bawk. Tin, Chhura lem inziak tar a awm bawk a. ‘Chhura Chi Rawt Lung’ hi a rem dan ang angin kan teh ve bawk a, a san lam chu fit 4 dawn lai a ni a,  a mum tul mai a, a len lam hi fit 3 hawlh tlang chu a ni ngei bawk ang. Art & Culture Department-in duat taka a enkawl a ni.


Kan chhuk leh zel a, Mizo tlangval hmeltha hmingthang, a hmelthatzia sawi nana ‘Lui kawi sarih a en thei’ an tih, Farzawl lal hmeltha ‘Lalvunga’ meuh pawhin a lal nihna nen pawha a tluk loh, a kalna apianga nula leh mi nu chenina an buaipui Lianchia ngei mai ina ral a venna hmun; ‘Lianchia Ral Ven Buk’ an tih chu kan hmu ta a. Hemi hmunah hian thah a ni an ti. Tin, ‘Lianchia Ral Ven Buk’ thlang lawkah chuan ‘Lungkeiphawtial’ a awm a. ‘Lungkeiphawtial’ hi Mizo pipu ten hmanraw tha an neih hmaa Mizo hnam zia lantir thei tura thi leh dar, mihring lu leh Se lu leh thil dang lem mumal taka lungpheka ker/ziak, tun thlenga hmuh theiha la awm a ni a. Farkawn atanga khaw chhak lam km 2-a hlaa awm a ni. Min hruaitupa’n a sawi hmangin chulai hmun chu tunhmain lo atana neih a lo ni thin a, mei leh mihring kuthnu a lo tawrh  thin tawh avangin a hmelhem deuh tawh a, tunah chuan kan humhalh tawh a ni, a ti.


‘Lungkeiphawtial’ hi lungpher sei tak leh hlai zet mai hmunawiha awm, bawk zui mai a ni a; a awih angreng hle a. A chung siam a ni thla zui a, bang erawh siam a ni lo. A rel velah te chuan a tlawh tawhtuten hming an ziak rang nuai a, keini pawhin kan ziak ve a, Govt. Saiha College zirlaite sulhnu a awm ve tihna a ni reng mai. Thla te kan lak hnuah kan let chho leh a, Lianchia thlan kan tlawh leh a, a kawng chu tunhma kan pipute lungrem vek a lo ni a, a ngai ngaiin a la awm a ni. Lianchia thlan pawh chu lung lian leh hlai tak tak pathuma khuh a ni a, pipute sulhnu tho a ni; lunglian pui pui, hlai leh mak tak tak chu a thlan mawnglamah chuan a inrem churh bawk. ‘Lungkeiphawtial’ leh ‘Chhura chi rawt lung’ inkar lai taka awm a ni a, Farkawn atanga km 1 a hlaa awm a ni. Art & Culture Dept. lam atanga thlan chhinchhiahna leh Mizoram Upa Pawl, Farkawn Unit in lung an phun a awm bawk. ‘Lianchia hi ‘Chhangte’ hnam niin an sawi a, a hmelthat vanga nulate buai thinzia chu mizo pipu nunhlui leh thawnthuaah te kan hre theuh awm e. 


Tukthhuan kan ei hnuin Vaphai khaw lam panin kan chhuak leh a, Vaphai khaw ‘Fiara Tui’ kan en leh a. Vaphai khaw ‘Fiara Tui’ panna kawngah chuan ‘Lamsial’ khawhlui alo awm a, Lal in te, Zawlbuk te leh hmanlai in ding hmuh tur a awm a, Lalin kawtah chuan ‘Seluphan’ a awm a, Lalin bangah te chuan salu chi hrang hrang hi a inkhai tiarh tuarh mai a. A zat ka chhiar lo na in 30 dawn chu a ni ang. Chung salu te chu ka hriat theih chinah, Savawm, Sanghal, Sakhi, Sazuk, Sakhi, Zawng, Ngau leh adt… an ni. Lamsial khawhlui atang chuan kan chho ngar ngar a, km 1 emaw 2 vela hlaah ‘Fiara Tui’ chu a lo awm a. Lung lianpui ding ruau mai hnuaiah hian tui a put a, a putna hmunah chuan fit. 2 emaw 3 biala zau hian khur thuk vak lovin a awm a, tahchuan tui vawt zet hi a tling pam mai a ni.

Fiara Tui, Vaphai  


Fiara Tui, Vaphai tui lo putna lungpui 


‘Fiara Tui’ chungchangah hian inhnialna a chhuak nasa hle a, khawi hmuna awm zawk hi nge ‘Fiara Tui’ dik tak chu tiin mithiam pui puite pawh an inhnial nasa thin hle a ni. Keini ang duangin kan han en mai chuan Vaphaia ‘Fiar Tui’ hi a awm ang fu zawk mai a. Farkawn khua ami hi chu ko atanga tui hnamchhuak a ang mai a, a in khur ve tho nain a holam riau mai a ni. Mahse, awmang leh holam tih mai mai vanga ngaihdan lo siam ve ngawt chu a thiang lo a ni. Farkawn khuaa ‘Fiara Tui’ hi, Survey of India Map te, INTAC record-ah te leh The Mizoram Gazzete Extra Ordinary Issue No. 17 – Vol. XXXVIII dt 23.1.2009-ah te chiang taka tarlan a ni a. Art & Culture Department, Government of Mizoram pawhin a humhalh a, lung pawh a phun a ni.



Tin, ‘Kungawrhi Kua’ leh ‘Lamthuamthum’ kan en bawk a. Lamthuamthum hi ‘Lurh Tlang’ leh ‘Tan Tlang’ inkara kawn, Farkawn khua atanga 1 km vela awm a ni. Muallung, Lamsial leh Chawngtui kawng pathum panna kawn a ni a. Ramhuai te, Lasi te leh Phung hote kawng an ti bawk. Kungawrhi kua hi Lamthuamthum tanga hnaiteah a awm a, kal thui a ngai hran tawh lo a ni. An sawi hmangah, tunhma lamah chuan helai bul vel hi lo atana neih a nih thin avangin bawlhhlawh a lut thin a. Hei hian a tihmelhem tawh a, a nihphung a hloh nasa tawh ang reng an ti.

Kungawrhi Kua


Lamthuamthum

Zokhawthar khuaah chuan kan thim lut leh a, an khaw ‘Middle School’ ah kan innghat a, boruak a vawt tha kher mai. Zanriah kan kil hnuin sikul tualah mei kan chhem a, Sir Chawngkhuma leh Sir Zawma te hovin titi khawchang sawiin reilote kan thukhawm a, ‘Literature’ te leh ‘Politics’ lam te an sawi a, a bengvarthlak piah lamah a nuam hle a ni. Mut alo hun a, mahni hmun theuh panin tui takin kan muhil leh bawrh bawrh a.


February 10, 2017 (Friday) A tuk khua lo varah chuan Mizoram leh Burma ram inrina lui, ‘Tiau’ chu kan hmu thei ta. ‘Rih Dil’ hmuh ngei tuma Siaha tlang atanga thawkchhuak ta chu phur namen lovin kan phur a. Rih Dila thlalak hlan mawlh chu kan nghakhlel a ni. A thenin ‘Selfie’ ngei tumin an ‘Phone’ te leh ‘Selfie Stick’ te chu an phawrh lawk a, thawmhnaw pangngai kan ha hlawm tawh bawk a, keimahni tawkah chuan kan mawi tlang hlawm khawp mai. Tukthuan ei khamah Zokhawthar atangin kan chhuak a, ‘Tiau Lei’ kan zawh chhuak chiah tihah Burma lama vengtuten min lo tiding a, Sir Chawngkhuman an tifel zung zung a, harsatna awm lovin kan tlan leh a. Zing dar 9:30 velah ‘Rih Dil’ chu kan thleng ta a ni. Thla kan la chuai chuai a, kan nui awr awr a, dil kamah te chuan kan tei kual vel a. Dil tui cham put mai chuan eng emaw ti zawng takin rilru a khawih a, hmanlai mizo pipute sakhua, rilru kalna leh lunglenna tawp entirtu ber pawh a ni a. An nun leh ngaihtuahna ram, a lang thei lo lama awm, a zau zawng hriat loh, Hringlang tlang leh Lunglohtui luanna Hawilopar vulna ram te chu rilruah a lo tho a.

Rihdil kamah 


‘Ainawn Bu Thar’ tih lehkhabu, B.A zirlaia hla, thu & thawnthu tawi awmna-ah chuan ‘Essay’ pakhat a awm a. ‘Rih dil leh Mizoram’ tih a ni a, Siamkima Khawlhring ziah a ni. Chu ‘Essay’ te chu rilruah a lo lang iarh iarh a, a bikin hla thu a han tarlan tawite;



Hringhniag an liamna thlafam khua chu e,
Ka thlir ngam lo Hawilopar thliak a,
Lunglohtui an dawn tur ka ngai ngam love.


tih te chu a lo lang bawk a. Mahse, chutiang lamah ngaihtuahna kan seng hman lo a ni ber. ‘Camera’ in rilru a lo luah thuai zawk a, mitin hmunrem deuh lai a melh reng a, a rem lai deuhah chuan thla kan la thuai thuai zel zawk a ni. Rih Dilah chuan ‘Lawng te’ a lo awm a, chuan man erawh chhiar a ni thung. Sir Chawngkhuman lawnga chuan dan tur a rel zel a, a inchhawkin kan chuang zel a. Tumkhatah 5 bawr vel kan chuang zel a ni.

Rihdil

Rihdil

Rihdil

Rihdil

Rihdil
Chutiang chuan a chuang ngam te chu kan chuan kim vek hnuah, dil kama hmawmsawm dawrah chuan kan inhnawhpuar a, kan muangmar deuh tawh a, hlim takin an sawi ‘Rih Dil’ kamah chuan hun kan hmang a ni. Rih Dil chhak lam hla vakloah chuan lim a ding a, ‘Rul fep nei’ niin an sawi.



Rih dila hun eng emaw chen kan hman hnuin tih tur dang awm tawh hek lo, zin kawng a tawp a ni ta ber a. Tichuan hlim takin haw kawng zawh leh turin bus-ah kan chuang leh a. Kan kal lama kan tlawh hman tak loh, ‘Vangchhe Khua’ chu Vaphai khawdai atangin kan ral thlir vauh vauh a, ‘Vangchhe Khua’ chuan, “Govt. Saiha College zirlaite u, hun tha in neih leh tik velah min lo tlawh ve ngei tawh dawn nia” ti niawma mawiin min lo thlir ve niin a hriat a, thlalakna nei tha zualten an tin tak ang vawng vawng a, an hmet de zawk zawk a. Tichuan, rilrua vei urh nei hran tawh lovin kan liam leh tak vawn vawn a. Keifanga riah tum kan ni na a, Saitualah kan tlang daih thung a. Keifang kan luh dawn khawdaiah chuan kan motor hmalama eng chhit chu kan tlan laiin a mit thut a, motor dang lo kal loh lai leh kawng kawi ulh lutuk a nih loh avangin eng em kan tawk lova. Hetih hunah hian khua a thim tawh a, kawnglaiah kan ding ta ngawt a. Driver in a siam that leh hnuah kan tlan leh a, Saitualah kan lut ta a. Tourist Lodge-ah kan innghat a ni.



February 11, 2017 (Saturday) zing ni chhuak chu a thiang tha a, kan bungruate kan hlang fel a, tichuan Saitual chu kan chhuahsan leh a. Tam dil lam panin kan liam thla ta a ni. Tam dil hi Saitual khaw bula awm a ni a, khua atangin rei tlan a ngai em em lo a ni. Zing boruak chu Tam dilah chuan kan hip tak vawng vawng a, a nuam khawp mai.
Tamdil


Tamdil

Rei erawh kan awm lova, kan kal leh thuai a.Sellingah tukthuan eiin kan inhnawhpuar hnuah kan tlan leh ngar ngar a. Baktawng khuaah kan chawl leh a, Chhuanthar Run leh Chhuanthar Stadium te kan en leh a ni. Chhuanthar Runa an choka chu a lian em em a, bungbel lian pui pui leh thuk lian pui a awm ruau a. Choka-a hna thawka buai pawh nu ho an tam khawp mai a, ka thianpa nen kan en a, an chhun thingpui tur leh a hmeh te siamin an lo buai hle a ni. Thlalak ka han dil a, an rem ti hlauh a. Ka thianpa nen chuan thla kan la nghe nghe a ni.

Pu Chanate chhungkaw choka


Chhuanthar chhungkua hi khawvela chhungkaw lian ber an ni a. An chhungkaw member hi 170 lai an ni. An pa ber chu Zion-a a ni a, nupui 38 lai a nei a ni.

Chhuan Thar Run Chhungkaw thlalak
Chhuanthar run sirah chuan lungphun dangdai leh ropui zet hi a ding a. Lungphun chungah chuan Sakei lim a ding vung a, tha taka hung a ni bawk.


Lungphunah chuan hetiangin a inziak a;

NUNHLUN KAWNG
A MIN HRUAITU STAR
ROPUI CHUAN A MI TE
CHENNA PLANET MIN
HERLIAM SAN TA.

DT. 27. 2.’97.10:45 PM

Chhuan Thar Run 
Tichuan kan tlan leh ngar ngar a, tlai lamah Serchhip khua kan lut a, thingpui in in kan inhnawhpuar a, rei vak lo kan chawlh hnuah kan chhuak leh a. Thenzawlah kan chawl zawk tih loh chu kan ding tawh mang lova. Zan khuain kan tlan a, driver chau tawngkhawng chu reilote chhing sekin khaw kar kawngah kan ding a ni awm e. A tuk February 12, 2017 (Sunday) zingah him takin Siaha chu kan lo lut leh ta a ni.

Post a Comment

2 comments:

  1. Earning tihpun i duh chuan domain hosting tih a ngai... Man tlawm takin kan siam thei... mail: mizolife17@gmail.co.

    ReplyDelete
  2. Ka lawm e. A theih chuan ka duh e.

    ReplyDelete